Perşembe, Haziran 05, 2014

Öğrencilerle Söyleşiler : Rem Koolhaas

Yazar      : Rem Koolhaas
Yayınevi   : YEM Yayın
Çeviri     : Nazım Dikbaş
Redaksiyon : Volkan Atmaca
Orijinal İsim : Rem Koolhaas : Conversations with Students
Orijinal Dil  : İngilizce
Orijinal Yayın Tarihi : 1996
Çeviri Yayın Tarihi   : 2014

Öğrencilerle Söyleşiler: Rem Koolhaas

'Küreselleşme hepimizi tamamen topraktan sökecek ve son derece sistematik bir şekilde hepimizi köksüz bırakacak. Bizi her yerde birer yabancı haline getirecek.' s.71

'Boşluk (blankness) özellikle de mimarlar tarafından tamamen göz ardı edilen önemli bir nitelik. İçeriksizliğiyle (emptiness) bir tür dehşet yaratıyor, ama buna izin vermek ve bir ilişki kurabilmek çok önemli.' s.74

Yem Yayın'nın Öğrencilerle Söyleşiler : Louis I. Kahn kitabını okuduktan sonra bir dilek dilemiştim. Dileğim yerine gelmiş ve Rem Koolhaas'ın Rice Üniversitesi öğrencileri ile 1991 senesinde yapmış olduğu ders/söyleşi Türkçe'ye çevrilmiş. Koolhaas'ın 2014 senesi Venedik Bienali küratörü olmasının bu seçimde bir etkisi var mı bilemiyorum ama çok yerinde bir seçim olmuş. Hangi kitabın çevrileceğinin seçilmesi ve çeviri sürecinin uzun olduğunu biliyorum ama seçimde etkisi olmamış olsa bile Venedik Bienali'ni dolaşacak Türk izleyiciler için Koolhaas'ın düşünce şeklini anlamak için çok doğru bir başlangıç noktası olabilir. 


Koolhaas'ın yapılarından çoğunu gördüğümü söyleyemem ancak bazılarını detaylı bir şekilde dolaşma şansım oldu. İlk görüşte çok bağlantı kuramadığım ama her seferinde içinde biraz zaman geçirip, mimari yaklaşımı hakkında okuduğumda daha anlaşılır olan yapılar oldular benim için. 

Koolhaas'ın 1991 senesinde yaptığı bu ders/söyleşiyi okumak mimarlık yaklaşımına ışık tutuyor. Kendi yapılarından hareketle, toplum gelişimine/dönüşümüne, mimarların düşünce tarzına, eğitime, mimarlık anlayışı ve benzeri birçok noktaya değiniyor. 

Kitap Lars Lerup'un (Rice Üniversitesi'nin o dönem dekanı) önsözü ile başlayıp, Koolhaas'ın Zeebrugge Deniz Terminali (1989), Bibliotheque de France (89) ve ZKM Sanat ve Medya Teknoloji Merkezi (89) projelerini anlattığı 1. bölüm  ve öğrenciler ile söyleşisi olan 2. bölüm ile devam ediyor. Ve zamanımızın önemli eleştirmenlerinden Stanford Kwinter ile sonlanıyor. 

Sonsöze kadar çeviri benim için anlaşılabilir olarak ilerledi. Ancak ya Kwinter'ın metni daha ağır olduğu için ya da nispeten felsefi olan bu bölümdeki kelimeler ile tam aşina olmadığım için son bölümün anlaşılabilirliği daha az oldu. Kitap genelinde tek bir kelime 'saik' beni zorladı. İngilizce karşılığını buldum, öyle anlamaya çalıştım ama ne yazık ki şimdi de sorsanız tam olarak ne olduğunu söyleyebilecek durumda değilim. 

Koolhaas'ın 23 sene önce yapmış olduğu bu söyleşi bugüne kadar tasarladığı birçok yapıyı biraz olsun anlayabilmek için güzel bir kaynak niteliğini taşıyor. 

Birçok mimarın kütüphanesinde bulunan S,M,L,XL / Delirious New York gibi kitapları, görsel ve düşünsel bir bombardıman niteliğinde iken, 100 sayfalık bu küçük kitap daha basit ve net dili ile bizleri Koolhaas'ın düşünce yapısına sokmayı başarıyor. 

Rice'ta yapılmış daha başka söyleşiler okumak çok isterdim ama bildiğim kadarı ile sadece bu iki mimarın basılmış kitabı var. Umarım Yem Yayın daha farklı kaynaklardan günümüz mimarlarını bizler ile buluşturmaya devam edebilir. Steven Holl, Juhani Pallasmaa ve benzerleri keşke bu seri içinde yerlerini alabilseler. Ve umarım sadece yabancı değil Türk mimarlarında bu anlamda yaptığı söyleşiler olsa ve onlarda bizler ile paylaşılabilse. 

Bu arada Venedik Bienali 7 Temmuz'da kapılarını açıyor, Rem Koolhaas'ın basına yaptığı önizleme sırasında kendisi ile yapılmış güzel bir söyleşiyi Dezeen'nin bu linkinden okuyabilirsiniz.  

Hiç yorum yok: