Cuma, Eylül 02, 2016

Filozof Olmayanlar İçin Felsefeye Giriş / Louis Althusser

Yazar    : Louis Althusser
Yayınevi : Can Yayınları
Çeviri   : İsmet Birkan
Orijinal İsim : Initiation a la philosophie pour les non-philosophes
Orijinal Dil  : Fransızca
Orijinal Yayın Tarihi : 2014
Çeviri Yayın Tarihi : 2016

'Bana sorulsaydı: Tamam da, son kertede filozof dediğin nedir? Şöyle derdim: teori alanında savaşan bir adam. Savaşabilmek için savaşmayı savaşarak öğrenmek gerekir; teoride savaşmak için de bilimsel pratik yoluyla ideolojik ve siyasal pratik yoluyla teorisyen olmak gerekir' s. 268

'Aristoteles pratik kelimesinin iki anlamını ayırt eder. Birinci anlamına göre pratik, 'poiesis', yani üretim veya yapım, imal demektir... İkinci anlamına göreyse pratik 'praxis'tir; burada, bir eyleyici ve dıştan gelen araçların etkisiyle dönüşen şey söz konusu 'nesne' değil, kendi eylemi, kendi pratiği içinde, bizzat dönüşen 'özne'nin kendisidir.' s. 113

Louis Althusser 1918-1990 arasında yaşamış Cezayir doğumlu Fransız bir filozof. Marx, Lacan, Spinoza, Frued, Rousseau gibi düşünürlerden etkilenmiş ve Foucault, Badiou, Zizek, Ranciere, Deleuze gibi günümüzün önde gelen düşünürlerini etkilemiş bir yazar. 


Kitapçı raflarında kitabı incelerken önsözünü görüp korkmayın. Önsöz kitaptan daha ağır bir lisan ile yazılmış, kitabın kendisi ise isminden de anlaşılacağı gibi filozof olmayanlar için daha rahat bir dil ile kaleme alınmış. Burada Althusser'in dilini, yalın bir Türkçe ile bizimle buluşturduğu için İsmet Birkan'a da teşekkür etmek gerekli, keza çevirmenin diline bağlı olarak okuması daha güç bir kitapta olabilirdi. 

Kitabı okurken zorlanıp zorlanmamanız, farklı bölümlerde ele alınan konular ile ilgili ne kadar bilginiz olup olmadığına bağlı. Ben kimi bölümleri rahatlıkla okurken, kimilerinin sonuna 'tekrar okuman lazım' diye notlar düştüm. 

Kitap boyunca birçok defa Althusser'in Marx ve Lacan'dan ne kadar etkilenmiş olduğu görülüyor. Hatta belki felsefe üzerine çok okuyanların Marksist düşünceye daha yakın diyebilecekleri, ancak benim gibi fazla bilgisi olmayanlar için tarih boyunca felsefenin nasıl geliştiği üzerine genel bir bakış açısı geliştirmekte yardımcı olacağını düşündüğüm bir kitap.

Felsefenin aslında her kişinin gündelik hayatının içinde olduğunu görmeyi, felsefe dendiğinde bunun idealist ve materyalist diye iki kola ayrıldığını, somut/soyut konusunun dilden başladığını ve birçok farklı konu detaylı olarak okunup, verdiği örnekler ile pekiştirilebiliyor. 

Althusser, düşünce sistemini açıklarken 'pratik' kelimesini kullanıp, üretim pratiği, bilimsel pratik, ideolojik pratik, siyasal pratik, psikanalitik pratik, sanatsal pratik ve felsefi pratik olarak farklı pratikler olduğunu gösterip, bunların gerek tek başlarına ne olduklarını gerekse birbirleri ile nasıl ilişkiler içinde olduklarını anlatıyor. Birbirinden ayrı olduklarını düşündüğümüz bir çok durumun aslında birbirlerinden nasıl etkilendiğini gösteriyor. Kitabı okumadan önce bildiğin ama aslında çok anlamamış olduğun kimi kavramların pekişmesini sağlıyor.

Eğer felsefeye ilgi duyuyorsanız ancak nereden başlayacağınızı bilmiyorsanız, bu kitap ile başlamayı deneyebilirsiniz.

Hiç yorum yok: